Biznesowo o prawie i podatkach.

Rozruch technologiczny towarzyszy budowie instalacji odnawialnych źródeł energii. Podczas tego procesu wytwarzana jest energia elektryczna, której status w prawie nie jest jednoznacznie określony. Pytania inwestorów koncentrują się w głównej mierze na tym, czy do przeprowadzenia rozruchu technologicznego konieczna jest koncesja oraz czy energię elektryczną, która powstała podczas jego przeprowadzenia można sprzedać na rynku?

Zgodnie z przepisami ustawy o odnawialnych źródłach energii podjęcie i wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii wymaga uzyskania koncesji. Obowiązek koncesyjny nie dotyczy jedynie mikroinstalacji(do 50kW), małych instalacji(od 50 do 500 kW), wytwarzania energii elektrycznej z biogazu rolniczego oraz z biopłynów.

Rozruch technologiczny a koncesja

Natomiast w myśl przepisów ustawy OZE rozruch technologiczny stanowi pracę instalacji odnawialnego źródła energii mającą na celu wyłącznie przeprowadzenie prób i testów umożliwiających końcowy odbiór tej instalacji. Jednakże w trakcie tych prób i testów następuje wytworzenie energii, która jest następnie wprowadzona do sieci. Czy prowadzenie rozruchu bez koncesji jest legalne?

Przepisy ustawy OZE, ani Prawa energetycznego nie dają wprost odpowiedzi na to pytanie. Z jednej strony stwierdzają stanowczo, że wytwarzanie energii elektrycznej wymaga uzyskania koncesji. Z drugiej zaś strony, Prawo energetyczne wymaga od inwestora, aby posiadał możliwości techniczne gwarantujące prawidłowe wykonywanie działalności polegającej na wytwarzaniu energii elektrycznej z OZE. W praktyce wiąże się to z koniecznością przeprowadzenia rozruchu technologicznego i uzyskania pozwolenia na użytkowanie. Dodatkowe zamieszanie wprowadza także zawarta w ustawie OZE definicja rozruchu technologicznego, która nie odnosi się już do przepisów regulujących funkcjonowanie instalacji realizowanych do dnia wejścia w życie rozdziału IV ustawy OZE, czyli po 1 czerwca 2016 r. 

Czy uzyskanie koncesji przed rozpoczęciem rozruchu jest konieczne?

Odpowiedzi na pytanie czy uzyskanie koncesji jest konieczne przed rozpoczęciem procesu rozruchu technologicznego udziela w zasadzie praktyka. Przyjmuje się, że przed wydaniem decyzji koncesyjnej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki inwestor powinien zakończyć proces inwestycyjny i uzyskać pozwolenie na użytkowanie, co de facto wiąże się także z koniecznością przeprowadzenia rozruchu technologicznego. 

De lege ferenda należy rozważyć wprowadzenie regulacji wprost rozstrzygających kwestię rozruchu technologicznego poprzez określenie, że prowadzenie rozruchu technologicznego np. przez określony czas nie wymaga uzyskania koncesji. Podobne regulacje funkcjonowały już w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z 18 października 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej, zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii oraz obowiązku potwierdzania danych dotyczących ilości energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnym źródle energii, które zostało jednak uchylone. Kwestia koncesji jest na tyle drażliwa, gdyż wykonywanie działalności gospodarczej bez wymaganej koncesji stanowi wykroczenie i jest zagrożone karą ograniczenia wolności albo grzywny. 

Sprzedaż energii wytworzonej w trakcie rozruchu technologicznego

Kolejną problemową kwestią związaną z rozruchem technologicznym jest ewentualna sprzedaż energii elektrycznej, która zostaje wytworzona i wprowadzona do sieci w trakcie przeprowadzania rozruchu technologicznego.

Przepisy ustawy OZE przewidują w przypadku instalacji, które rozpoczęły wytwarzanie energii elektrycznej z OZE przed 1 czerwca 2016 r. obowiązek zakupu takiej energii przez spółkę obrotu pełniącą funkcję sprzedawcy zobowiązanego. Za energię wytworzoną w ramach rozruchu technologicznego możliwe było otrzymanie także świadectw pochodzenia. Obecnie nowopowstałe instalacje nie mogą już wystąpić o wydanie świadectw pochodzenia, mogą natomiast wziąć udział w aukcjach OZE. Jednak przepisy regulujące system aukcyjny nie przewidują żadnych mechanizmów umożliwiających sprzedaż energii elektrycznej wytworzonej z rozruchu technologicznego. 

Rozwiązaniem tej sytuacji może być zawarcie umowy cywilnoprawnej z podmiotem trzecim zainteresowanym pozyskaniem takiej energii. Aby móc dokonać sprzedaży takiej energii konieczne jest zawarcie odpowiedniej umowy z nabywcą energii z rozruchu technologicznego oraz operatorem systemu dystrybucyjnego. Operatorzy przy zawieraniu umów o współpracy w zakresie przeprowadzenia procesu rozruchu technologicznego wymagają także złożenia oświadczeń potwierdzających złożenie wniosku o wydanie koncesji lub przedstawienia koncesji albo chociaż promesy koncesji. 

Brak jasnych przepisów prawa powoduje niebezpieczeństwo, że sprzedaż energii z rozruchu technologicznego może zostać uznana za naruszenie przepisów ustanawiających wymóg posiadania koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej z OZE. Jednakże mając na uwadze, że rozruch technologiczny stanowi jedynie proces przygotowujący do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania energii z OZE, a nie samą działalnością gospodarczą, to można by twierdzić, że koncesja nie jest wymagana, gdyż koncesji wymaga sprzedaż energii w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. 

W tym przypadku ustawodawca również powinien w drodze legislacji rozwiać wątpliwości co do możliwości sprzedaży energii elektrycznej z rozruchu technologicznego. Powyższy problem dotyka każdego inwestora, który wprowadza energię elektryczną do sieci i nie otrzymuje za nią stosownej zapłaty. Jeżeli borykają się Państwo z podobnymi problemami i są zainteresowani otrzymaniem szczegółowych informacji na temat postępowania koncesyjnego lub innych aspektów prawnych występujących w procesie inwestycyjnym OZE, zapraszamy do kontaktu z prawnikami Kancelarii CC Law.  

A może powiadomienie o kolejnych ważnych publikacjach i artykułach? Zapraszam do zapisu na naszą mailową prenumeratę informacyjną – raz w miesiącu przesyłamy zestawienie informacji o aktualnych zmianach w prawie i opublikowanych artykułów z naszego bloga.