Biznesowo o prawie i podatkach.

Wsparcie publiczne (np. aukcje OZE) dla instalacji odnawialnych źródeł energii niedługo przestanie być udzielane, lecz co ważniejsze, przestaje być konieczne. Pojawiają się mechanizmy rynkowe, które pozwalają wytwórcy energii z instalacji OZE oraz zainteresowanemu odbiorcy zawrzeć korzystne dla obu stron porozumienie co do sprzedaży energii. Takim mechanizmem są umowy PPA (Power Purchase Agreement).

PPA to umowa cywilnoprawna pomiędzy wytwórcą energii elektrycznej z instalacji OZE, np. właścicielem farmy fotowoltaicznej lub turbiny wiatrowej (sprzedawcą), a odbiorcą energii elektrycznej (kupującym). 

Okres trwania i warunki

Kontrakty PPA są umowami długoterminowymi, co najmniej 5-cio letnimi. Standardem na rynku europejskim są umowy zawierane na 15 lat, a na rynku amerykańskim jest to 20 lat.

Umowa PPA określa kompleksowo warunki sprzedaży energii elektrycznej pomiędzy tymi dwoma podmiotami, w tym w szczególności harmonogram dostaw energii, kary za niedostarczenie odpowiedniej ilości energii elektrycznej, warunki płatności, możliwe przypadki wypowiedzenia umowy. Umowa PPA jest również ważnym instrumentem ułatwiającym sfinansowanie lub refinansowanie budowy instalacji OZE.

Podmioty, rodzaje i formy PPA

Na rynku stosuje się wiele form PPA, które różnią się w zależności od potrzeb kupującego, sprzedającego i oczekiwań podmiotu finansującego wybudowanie instalacji OZE. Zawrzeć PPA może zarówno właściciel już wybudowanej instalacji OZE jak i podmiot dopiero planujący wybudowanie takiej instalacji.

Dzięki temu, że przepisy polskiego prawa energetycznego są dość liberalne w tym względzie, możliwe są PPA różnego rodzaju. Umowy PPA różnicuje się mając na uwadze m.in. położenia instalacji OZE względem instalacji odbiorcy energii z instalacji OZE. Możemy wyróżnić następujące typy kontraktów PPA:

1)      On-site – instalacja OZE wytwórcy jest położona w bezpośrednim sąsiedztwie odbiorcy – energia elektryczna wytwarzana z instalacji OZE jest bezpośrednio dostarczana do sieci wewnętrznej odbiorcy. Taka instalacja OZE może znajdować się np. na gruncie tuż za ogrodzeniem odbiorcy (przedsiębiorcy) albo nawet na dachu zakładu odbiorcy. Nie jest wykluczone, aby przedsiębiorca, który nie chce angażować środków w instalację OZE, wydzierżawił dach albo grunt na terenie zakładu, a następnie z wytwórcą energii elektrycznej z instalacji OZE, znajdującej się np. na jego dachu, zawarł właśnie PPA.

2)      Near site direct wire – w tym przypadku instalacji OZE położona jest niedaleko instalacji odbiorcy energii, a energia elektryczna wytworzona z instalacji OZE jest przesyłana dedykowaną ku temu linią przesyłową; instalację OZE dzieli nieduża odległość od instalacji odbiorczej, jednakże nie znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie, dlatego też konieczne jest połączenie tych instalacji „prywatną” linią przesyłową. Strony (lub jedna ze stron) near site direct wire  budują własną linię przesyłową, co ma tę zaletę, że strony nie muszą ponosić opłat przesyłowych.  

3)      Off – site – najbardziej dotychczas popularna wersja umowy PPA, zakłada iż przesył energii elektrycznej z instalacji OZE  do instalacji odbiorcy odbywa się poprzez sieć przesyłową operatora sieci.

Kontrakt PPA typu off-site zwany jest niekiedy także wirtualną (syntetyczną) umową PPA. W tym modelu spółka obrotu pełni rolę pośrednika między wytwórcą energii z instalacji OZE a jej odbiorcą.

Podłączenie instalacji do sieci operatora umożliwia różne warianty umowy off-site: wariant multi-buyer, gdzie występuje jeden wytwórca energii elektrycznej oraz kilku nabywców; wariant multi-seller – tj. kilku wytwórców energii elektrycznej z OZE i jeden odbiorca tej energii.   

Powyższa mnogość rodzajów umów PPA wynika m.in. z faktu, że polskie prawo energetyczne nie narzuca wytwórcy energii z instalacji OZE, aby korzystał z sieci operatorów. 

Ograniczenia w zawieraniu PPA

Nie każda energia elektryczna wytworzona w instalacja OZE może być przedmiotem PPA. Problematyczna może się okazać sprzedaż energii elektrycznej z instalacji OZE, która wygrała aukcje. W tym przypadku należy pamiętać, że wygrywając aukcję zobowiązujemy się do dostarczenia określonej w ofercie aukcyjnej ilości energii elektrycznej. Po wygraniu aukcji nie możemy „zmienić zdania” i zawrzeć PPA na korzystniejszych warunkach niż wygrana aukcja i sprzedawać całą wyprodukowaną energię elektryczną nabywcy będącego stroną PPA, a przynajmniej taka „zmiana zdania” może nas słono kosztować. 

Co jednak, gdy produkujemy więcej energii elektrycznej niż zadeklarowaliśmy w aukcji? W takim przypadku, moim zdaniem, nie dotyczy nas tzw. obligo giełdowe i można nadwyżki wyprodukowanej energii sprzedawać na podstawie PPA.

Bardziej precyzyjne zapisy odnoszą się do wytwórców, którzy korzystają ze wsparcia publicznego w postaci zielonych certyfikatów. W tym przypadku możliwa jest „symbioza” PPA oraz zielonych certyfikatów.    

Co ważne, pomoc publiczna uzyskana na budowę instalacji OZE w żaden sposób nie ogranicza możliwości zawarcia PPA.

Perspektywy PPA

Umowa PPA może być ratunkiem dla podtrzymania konkurencyjności polskiego przedsiębiorcy. Obserwujemy coraz większe dysproporcje pomiędzy cenami energii w Polsce a innymi krajami europejskimi. W pierwszym półroczu 2019 r. ceny energii na europejskim rynku energii spadły, a w Polsce wręcz przeciwnie, i trend ten może się pogłębiać.

Umowy PPA polecamy w szczególności przedsiębiorcom, dla których koszt energii elektrycznej jest istotnym składnikiem kosztów prowadzenia działalności (np. tzw. przedsiębiorcy energochłonni).

PPA są często określane jako alternatywa dla publicznego wsparcia odnawialnych źródeł energii (OZE). Jednakże w aktualnych warunkach, zapowiada się, że PPA będzie mechanizmem atrakcyjniejszym niż np. aukcje OZE.

Do największych zalet PPA należy zaliczyć przede wszystkim przewidywalność ceny, jaką odbiorca będzie płacił za energię elektryczną. Umowy PPA zawierają zróżnicowane zapisy odnoszące się do ceny nabywanej energii elektrycznej – spotykane są zapisy o stałej cenie lub zapisy uzależniające cenę od parametrów rynkowych, ze wskazaniem pewnych minimalnych i maksymalnych granic.

Umowa PPA jest także korzystna dla wytwórców energii elektrycznej z instalacji OZE. Gwarantuje urynkowienie ceny za wytworzoną energię oraz pozwala osiągnąć pewność zbytu wyprodukowanej energii.

Rynek sprzedaży energii pomiędzy wytwórcami energii elektrycznej z instalacji OZE a prywatnymi odbiorcami, w tym przede wszystkim przedsiębiorcami, będzie się w najbliższych latach intensywnie rozwijał i ten, kto prędzej zakontraktuje sobie energię z OZE np. na podstawie PPA zyska i to dużo.

Jeśli zainteresowała Cię kwestia umów PPA lub jesteś przedsiębiorcą zużywającym dużo prądu – zapraszamy do kontaktu – z chęcią się podzielimy swoją wiedzą i doświadczeniem z korzyścią dla obu stron. Jeżeli w przyszłości przydadzą Ci się informację na temat PPA czy obrotu energią, możesz zapisać się na naszą darmową prenumeratę informacyjną – raz w miesiącu przesyłamy zestawienie informacji o aktualnych zmianach w prawie.