Biznesowo o prawie i podatkach.

Anonimowość w spółce, czyli jak zarządzać spółką i pozostać anonimowym?

Ostatnimi czasy popularne stało się „zarządzanie z tylnego siedzenia”. Przedsiębiorcy prowadzący spółkę często pytają czy można ją zarządzać zachowując anonimowość.

Kiedy warto być anonimowym

Dla wielu właścicieli, czy też zarządców spółek coraz bardziej liczy się anonimowość w biznesie. Udziałowcy małych i dużych spółek są gotowi zapłacić za taką możliwość niemałe pieniądze. Pojawia się pytanie – czy warto być anonimowym w spółce? A jeśli jest ku temu powód – czy to jest w ogóle możliwe? Odpowiadając krótko na niniejsze pytania: tak, warto czasami być anonimowym; tak, jest to możliwe.

Może się zdawać, że trend powinien być wręcz przeciwny, ponieważ wartością samą w sobie jest często rozpoznawalność danej osoby, czy też jej spółki. A jednak nie zawsze.

Przede wszystkim na anonimowości można zarobić. Wyobraźmy sobie następującą sytuację, z którą niedawno się zetknąłem:

Twoja spółka rozwija się w zawrotnym tempie. Stwierdziłeś, że najlepszym sposobem na rozwój będzie przejęcie konkurencji albo rozszerzenie asortymentu i wykupienie jednego z Twoich dostawców lub kontrahentów. W tym celu udajesz się do wspólnika takiej konkurencyjnej lub komplementarnej spółki przedstawiając mu propozycję nabycia jego udziałów, jednocześnie prosząc go, aby podał cenę za jego udziały. Mogę Ci zagwarantować, że Twój konkurent lub kontrahent poda Tobie cenę o co najmniej kilkanaście procent wyższą tylko dlatego, że jesteś jego konkurencją lub kontrahentem, nawet w sytuacji, kiedy będzie żywo zainteresowany sprzedażą swojego biznesu. Gdybyś był dla potencjalnego sprzedawcy osobą nieznaną, cena byłaby niższa.

Zakaz konkurencji

W wielu umowach o pracę, zlecenie, o współpracy lub innych podobnych są zamieszczane klauzule o zakazie konkurencji. Zakaz ten najczęściej polega na zakazie uczestnictwa w innych spółkach kapitałowych, osobowych, zakazie prowadzenia jednoosobowej działalności czy zasiadania w zarządzie.

Klauzule o zakazie konkurencji często nie zakazują powierniczego posiadania udziałów. Umożliwia to założenie spółki i podjęcie próby rozwinięcia swojego biznesu bez konieczności jednoczesnego rezygnowania ze współpracy z aktualnym pracodawcą.

Powiernictwo sposobem na anonimowość. Na czym ono polega?

Sposobem na powyżej przedstawione sytuacje jest tzw. powiernicze posiadanie udziałów w spółce. Powiernictwo jest to umowa pomiędzy powierzającym (czyli osobą chcącą pozostać anonimową) oraz powiernikiem (osobą widniejącą w rejestrach, ale faktycznie uzależnioną od powierzającego).

Na podstawie takiej umowy, powierzający zleca powiernikowi nabycie w jego imieniu udziałów w spółce, a powiernik zobowiązuje się, że będzie wypełniał instrukcję powierzającego przy zarządzaniu posiadanymi udziałami.

Co istotne umowa powiernicza może być tajna. Powierzający nie figuruje w żadnych rejestrach – nie jest wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego. Zapewnia mu to pełną anonimowość. W rejestrze tym widnieje powiernik. Nawet jeśli będziemy przeglądać akta rejestrowe spółki, nie natrafimy nigdzie na ślad, że właścicielem udziałów jest powiernik.

Na co zwrócić uwagę przy powiernictwie

Jedną z najistotniejszych kwestii jest zabezpieczenie się powierzającego przed zbyciem przez powiernika udziałów osobie niepożądanej. Stąd, bardzo ważne są w umowie powierniczej zapisy regulujące możliwość wykupu udziałów przez powierzającego od powiernika oraz uniemożliwiające zbycie powiernikowi udziałów osobie trzeciej.

W tym celu warto w umowie powierniczej zamieścić zapisy dotyczące udzielenia nieodwołalnego pełnomocnictwa dla powierzającego. Powiernik powinien również złożyć powierzającemu ofertę zbycia udziałów. Często w umowie powierniczej spotyka się kary umowne w przypadku niestosowania się przez powiernika do instrukcji powierzającego.

A co gdy powiernik umrze?

Jest to bardzo często zadawane pytanie przez powierzających – co się stanie z „moimi” udziałami gdy powiernik umrze? Trzeba mieć na uwadze, że w świetle prawa właścicielem udziałów jest powiernik, co skutkuje tym, że jeśli powiernik umrze i w momencie śmierci będzie właścicielem udziałów, wówczas udziały te wejdą w skład masy spadkowej i trudniej będzie je odzyskać.

Przed wejściem udziałów do masy spadkowej powiernika można (i należy) się zabezpieczyć poprzez odpowiednie zapisy w umowie powierniczej w postaci warunkowego przeniesienia własności udziałów na powierzającego w przypadku śmierci lub utraty zdolności do czynności prawnej).

Powiernik

Powiernikiem Twoich udziałów może być niemalże każda pełnoletnia osoba, która nie została ubezwłasnowolniona. Często powiernikami są osoby bliskie. Powiernikowi za zarządzanie Twoimi udziałami może należeć się wynagrodzenie. Dobrze byłoby, aby takie wynagrodzenie mu przyznać, w szczególności ze względu na przepisy podatkowe. Nie ma sztywnych zasad regulujących jego wysokość, jest to kwestia ustaleń pomiędzy powiernikiem i powierzającym.

Podsumowanie

Strony umowy powierniczej posiadają dużą dowolność w kształtowaniu jej treści. Powiernictwo jest skutecznym sposobem na bycie anonimowym w spółce, jak i narzędziem do realizacji interesów bez łamania zakazu konkurencji.

Powierniczo można posiadać udziały w każdym rodzaju spółki (np. z o.o., komandytowej, jawnej, akcyjnej)  Można także powierzyć powiernikowi, aby nabył w naszym nieruchomość lub inne aktywo.

Jeśli chcesz wiedzieć więcej o anonimowośći w spółce, zapraszamy do kontaktu.

Kancelaria CCLaw
Kancelaria
Podziel się z innymi:

Jeśli masz pytania związane z przedstawionym zagadnieniem,
skontaktuj się z nami.

Strona zapisuje pliki cookies na Twoim komputerze. Dowiedz się więcejRozumiem