Biznesowo o prawie i podatkach.

Klastry, prosumenci i spółdzielnie energetyczne w ustawie OZE

11 07 2019

Opóźnienia w realizacji celu OZE na 2020 rząd próbował pokonać za pomocą klastrów. Przed skierowaniem prac nad nowelizacją ustawy o odnawialnych źródłach energii do Sejmu do projektu została zgłoszona autopoprawka, która rozszerza definicję prosumenta – obok przedsiębiorców – także na spółdzielnie energetyczne. Ministerstwo Energii wraz z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi ma nadzieję, że nowe przepisy napędzą rozwój energetyki odnawialnej na obszarach wiejskich.

Klastry energii

Przy okazji poprzednich nowelizacji ustawy OZE pojawiło się tajemniczo brzmiące pojęcie „klastra energii”. W samej ustawie została zawarta nawet jego definicja. Zgodnie z jej brzmieniem stanowi on cywilnoprawne porozumienie mające na celu wytwarzanie i równoważenie zapotrzebowania, dystrybucji lub obrotu energią z odnawialnych źródeł energii lub z innych źródeł lub paliw, w ramach sieci dystrybucyjnej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV, na obszarze jednego powiatu lub 5 gmin. Porozumienie takie mogą zawiązać osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki naukowe lub jednostki samorządu terytorialnego, reprezentuje je wybrany członek będący koordynatorem klastra.

Poza obowiązkiem zawarcia umowy dystrybucyjnej przez operatora z koordynatorem klastra energii przepisy ustawy OZE nie zawierają żadnych innych regulacji prawnych. W zasadzie zawiązanie takiego porozumienie mogłoby mieć miejsce bez wspominanych uregulowań w ustawie OZE w oparciu o umowy cywilne. Sama ustawa OZE nie nadaje klastrom energii żadnych dodatkowych uprawnień w stosunku do zwykłych wytwórców OZE.

Prosument

Oprócz aukcji OZE ustawa o odnawialnych źródłach energii w obowiązującym jeszcze brzmieniu przewiduje dodatkowo możliwość skorzystania z systemu opustów.  Umożliwia on w zasadzie osobom fizycznym, którzy są odbiorcami końcowymi i mają zawartą umowę kompleksową korzystanie z sytemu opustów polegającym na oddawaniu i odbieraniu do sieci energii elektrycznej, jeżeli energii elektryczna nie jest zużywania na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarcza. Dzięki temu systemowi nadwyżki energii elektrycznej, np. wyprodukowane przez instalację fotowoltaiczną latem, można wykorzystać pomniejszając rachunek za prąd w okresie zimowy.

Minister Jadwiga Emilewicz postuluje (co ma też swoje odzwierciedlenie w projekcie nowelizacji ustawy) za rozszerzeniem definicji prosumenta także na przedsiębiorców. Koncepcja jest jak najbardziej słuszna – ma zapewnić niezależność energetyczną przedsiębiorców i jednocześnie uchronić ich przed nieoczekiwanym wzrostem cen energii elektrycznej. Szkoda tylko, że systemem opustów będzie przeznaczony jedynie dla instalacji o mocy 50 kW. Jednakże – jak pokazał sam resort i na to jest też sposób – chcąc mieć instalacje o większej niż 50 kW mocy i korzystać z systemu opustów wystarczy zrealizować kilka odrębnych przyłączy.

Spółdzielnia energetyczna

Nowością jest natomiast rozszerzenie regulacji prawnych dotyczących spółdzielni energetycznych. Za sprawą Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi do nowelizacji ustawy OZE została dodana autopoprawka dotycząca wprowadzenia przepisów promujących rozwój spółdzielni energetycznych.  Zawiera ona definicję spółdzielni energetycznej, którą należy rozumieć jako spółdzielnię w rozumieniu ustawy Prawo Spółdzielcze lub ustawy o spółdzielniach rolników, której przedmiotem działalności jest wytwarzanie energii elektrycznej lub biogazu, lub ciepła, w instalacjach odnawialnego źródła energii i równoważenie zapotrzebowania energii elektrycznej lub biogazu, lub ciepła, wyłącznie na potrzeby własne spółdzielni energetycznej i jej członków, przyłączonych do zdefiniowanej obszarowo sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV lub sieci dystrybucyjnej gazowej, lub sieci ciepłowniczej.

Zgodnie z założeniami, spółdzielnie energetyczne korzystać będą mogły z systemu opustów przeznaczonego wcześniej jedynie dla prosumentów. Przedsiębiorstwo obrotu wyznaczone przez Prezesa Urzędu Regulacji do pełnienia funkcji sprzedawcy zobowiązanego będzie dokonywać ze spółdzielnią rozliczenia nadwyżek energii elektrycznej wprowadzonej do sieci (wyłącznie) dystrybucyjnej elektroenergetycznej wobec ilości energii elektrycznej pobranej z tej sieci w celu jej zużycia na potrzeby własne przez spółdzielnię i jej członów, skorygowaną współczynnikiem ilościowym 1 od 0,6 (w przypadku prosumentów stosuje się w zależności od wielkości instalacji współczynniki 0,8 i 0,7).

W celu uzyskania statusu spółdzielni energetycznej spełnić należy następujące kryteria:

  • prowadzić działalność na obszarze gminy wiejskiej lub miejsko-wiejskiej lub na obszarze nie więcej niż trzech tego rodzaju gminach bezpośrednio sąsiadujących ze sobą,
  • liczba członków spółdzielni nie może przekroczyć 1000,
  • w przypadku wytwarzania energii elektrycznej łączna moc zainstalowana elektryczna wszystkich instalacji OZE nie może przekroczyć 10 MW i musi umożliwić pokrycie w ciągu roku nie mniej niż 70% potrzeb własnych spółdzielni i jej członków,
  • w przypadku wytwarzania ciepła, łączna moc osiągalna cieplna nie może przekroczyć 30 MW,
  • natomiast w przypadku wytwarzania biogazu, roczna wydajność wszystkich instalacji należących do spółdzielni nie może przekroczyć 40 mln m3.

Podjęcie działalności polegającej na wytwarzaniu energii elektrycznej lub biogazu, lub ciepła możliwe będzie dopiero po uzyskaniu wpisu w wykazie spółdzielni prowadzonych przez Dyrektora Generalnego KOWR

Rozliczeniu w tej formie podlegać będzie energia elektryczna wytworzona wciągu 12 miesięcy zgodnie z okresami rozliczeniowymi przyjętymi w umowie kompleksowej. Ponadto działalność spółdzielni polegająca na wytwarzaniu energii z OZE nie będzie uznawana za działalność gospodarczą i nadwyżka energii nie będzie stanowić przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych.

Poza tym spółdzielnie energetyczne na mocy projektowanych przepisów otrzymają szereg innych korzyści. Przede wszystkim nie będą uiszczać opłat z tytułu rozliczenia energii oraz opłat za usługę dystrybucji, opłaty OZE, opłaty mocowej oraz opłaty kogeneracyjnej. Nie muszą także uzyskiwać świadectw pochodzenia w celu ich umorzenia, jak również realizować obowiązków efektywności energetycznej. Dodatkowo uznaje się, że energia wyprodukowana przez spółdzielnię energetyczną i zużyta przez jej członków stanowi zużycie energii elektrycznej przez dany podmiot w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym i z tego tytułu podlega zwolnieniu od podatku akcyzowego – w przypadku, gdy łączna moc zainstalowana elektryczna wszystkich instalacji OZE należących do spółdzielni nie przekracza 1 MW.

Podsumowanie

Projektowane przepisy wprowadzają zatem szereg udogodnień dla spółdzielni energetycznych. Jest to ciekawe rozwiązanie dla ośrodków wiejskich pozwalające zapewnić niezależność energetyczną. Jednakże, podobnie jak w przypadku wsparcia dla OZE i kogeneracji, szczegóły, takie jak sposób dokonywania rozliczeń z uwzględnieniem cen i stawek opłat dla poszczególnych grup taryfowych, poznamy dopiero w rozporządzeniu wydanym przez Ministra Energii. Oby wydanie aktów wykonawczych do powyższych regulacji Ministerstwo nie odkładało ad Kalendas Graecas.

 

A może powiadomienie o kolejnych ważnych publikacjach i artykułach? Zapraszam do zapisu na naszą mailową prenumeratę informacyjną – raz w miesiącu przesyłamy zestawienie opublikowanych artykułów z naszego bloga.

Piotr Szwarc
Adwokat
Podziel się z innymi:

Jeśli masz pytania związane z przedstawionym zagadnieniem,
skontaktuj się z nami.

Strona zapisuje pliki cookies na Twoim komputerze. Dowiedz się więcejRozumiem