Biznesowo o prawie i podatkach.

30 września – tj. w ostatnim dniu miesiąca – sąd rejestrowy w Warszawie oraz sąd rejestrowy w Poznaniu wpisały dwa połączenia procedowane przez naszą kancelarię. W ramach pierwszego, z trzech spółek działających w grupie kapitałowej powstała jedna, a dzięki synergii i oszczędnościom z tym związanym, właściciele planują podjąć kolejne inwestycje nieruchomościowe w Polsce. W ramach drugiej przeprowadzonej przez nas konsolidacji – spółka matka przejęła spółkę córkę również w celu szukania oszczędności. Nie bez przyczyny, ten sposób na cięcie kosztów staje się coraz bardziej popularny. Coraz więcej spółek – szukając oszczędności – decyduje się na połączenie. Sprawdź czy warto.

Jakiego rodzaju spółki mogą się połączyć?

Każda spółka może połączyć się z każdą, ale pod konkretnymi warunkami. Przykładowo, można połączyć:

• dwie lub więcej spółki komandytowe,
• spółkę z o.o. ze spółką komandytową,
• dwie lub więcej spółki z o.o.,
• spółkę z o.o. ze spółką akcyjną.

Konfiguracje mogą być dowolne. Istnieje tylko jedno zastrzeżenie, wynikające z przepisów Kodeksu spółek handlowych. Gdy łączą się dwie spółki osobowe (np. dwie spółki komandytowe), to w wyniku takiego połączenia może powstać tylko spółka kapitałowa (np. sp. z o.o.). Również, gdy łączy się spółka z o.o. lub akcyjna ze spółką osobową (np. jawną lub komandytową), to spółka z o.o. lub akcyjna musi być spółką przejmującą. Innymi słowy, w wyniku połączenia, w którym uczestniczy spółka osobowa, nie może powstać inna spółka osobowa, a także spółka osobowa nie może przejąć innej spółki osobowej – spółkę osobową może przejąć tylko spółka kapitałowa.

Jakie są sposoby połączenia spółek? 

Co do zasady, istnieją dwa sposoby połączenia spółek:

1. jedna spółka może przejąć („wchłonąć”) inne spółki w dowolnej ilości – jest to tzw. połączenie przez przejęcie;
2. w wyniku połączenia dwóch lub więcej spółek powstanie nowa spółka z o.o. lub akcyjna – jest to wówczas tzw. połączenie przez zawiązanie nowej spółki.

Skutkiem połączenia przez przejęcie jest to, że cały majątek spółek przejmowanych staje się własnością spółki przejmującej, a wspólnicy spółek przejmowanych w zamian za ten majątek dostają udziały lub akcje w spółce przejmującej.

W przypadku połączenia przez zawiązanie nowej spółki sytuacja wygląda podobnie – majątek wszystkich spółek biorących udział w połączeniu przechodzi na własność nowo zawiązanej spółki, a wspólnicy spółek biorących udział w połączeniu, poza otrzymaniem akcji lub udziałów w nowo zawiązanej spółce, wybierają jej nowy zarząd.

Konsolidacja gwarancją pełnej kontynuacji biznesu 

Połączenie spółek swoją atrakcyjność zawdzięcza m.in. tzw. sukcesji uniwersalnej praw i obowiązków. Spółka przejmująca albo spółka nowo zawiązana wstępuje z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej albo spółek łączących się. Na spółkę przejmującą albo spółkę nowo zawiązaną przechodzą z dniem połączenia w szczególności zezwolenia, koncesje oraz ulgi, które zostały przyznane spółce przejmowanej albo którejkolwiek ze spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki.

W praktyce oznacza to m.in., że wszystkie umowy, w tym (co do zasady) umowy o pracę, których stroną była spółka przejmowana, przechodzą automatycznie na spółkę przejmującą lub na nową spółkę, bez konieczności ich aneksowania.

Od tej zasady są pewne wyjątki. Ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub ulgi może stanowić, że dana decyzja, koncesja lub ulga nie przechodzi na inny podmiot w wyniku połączenia.

Szczególnej uwagi wymagają wszelkie przyznane spółce dofinansowania ze środków publicznych – zwłaszcza, gdy dofinansowanie otrzymała spółka przejmowana – jej wchłonięcie przez inny podmiot może być potraktowane jako brak utrzymania trwałości projektu. Aspekt ten należy zbadać dla każdej sprawy osobno.

W przypadku umów cywilnoprawnych, warto przed połączeniem dokładnie przyjrzeć się wszystkim ich klauzulom. Mogą one na przykład umożliwiać wypowiedzenie umowy w przypadku przejścia praw i obowiązków w związku z połączeniem. Ze szczególną uwagą należy odnieść się także do umów kredytowych i leasingowych. Zdarza się, że banku lub leasingodawcy zamieszczają klauzule umowne umożliwiające wypowiedzenie umowy kredytu/leasingu jeśli spółka zostanie przejęta przez inną spółkę.

Połączenie spółek a cięcie kosztów 

Połączenie kilku spółek w jedną może przynieść oszczędności na kilku płaszczyznach:

• inwestycyjnej – tworząc efekt synergii,
• administracyjnej – eliminując koszty funkcjonowania biura spółek przejmowanych,
• prawnej – eliminując koszty obsługi prawnej spółek przejmowanych.

Ponadto, aktualne regulacje podatkowe nakładają wiele obowiązków w przypadku wymiany handlowej pomiędzy podmiotami powiązanymi – np. tworzenie dokumentacji cen transferowych. Połączenie tych podmiotów może znieść ten przykry obowiązek.

Opisane na wstępie połączenia dotyczyły spółek z kapitałem niemieckim oraz duńskim, jednakże coraz więcej polskich przedsiębiorców również decyduje się łączyć swoje biznesy pod jednym dachem. W czasach pandemii i szukania oszczędności, trend konsolidacyjny jest szczególnie widoczny.

Od strony prawnej, przeprowadzenie połączenia nie należy do najprostszych procesów, jednakże nie stanowi ono problemu dla doświadczonego prawnika.

Warto rozważyć, czy skonsolidowanie prowadzonych spółek nie przyniosłoby w Państwa przypadku korzyści finansowej. Zapraszamy na konsultacje z naszym ekspertem od transformacji spółek – radcą prawnym Witoldem Chmarzyńskim, który na swoim koncie ma wiele ponad 10 procesów połączenia.

A może powiadomienie o kolejnych ważnych publikacjach i artykułach o nieruchomościach komercyjnych? Zapraszam do zapisu na naszą mailową prenumeratę informacyjną – raz w miesiącu przesyłamy zestawienie informacji o aktualnych zmianach w prawie i opublikowanych artykułach z naszego bloga.